ڕزگار وێبلاگ

دڵەڕاوکێ کاردانەوەیەکی سروشتییە و ھەموو کەسێک ھەندێک جار تووشی دڵەڕاوکێ دەبێت. چەندین شت ھەیە کە دەتوانیت خۆت ئەنجامی بدەیت بۆ کەمکردنەوەی دڵەڕاوکێ و بۆ ئەوەی ھەست بە باشتر بکەیت. بەڵام ئەگەر بۆ ماوەیەکی درێژ دڵەڕاوکێت زۆر بوو، ئەوا دەتوانێت کاریگەری لەسەر ژیانی ڕۆژانەت ھەبێت. ھەندێک جار ڕەنگە پێویستت بە یارمەتی و پشتیوانی ھەبێت. بۆچی تووشی دڵەڕاوکێ دەبین؟ ھەموو کەسێک ھەندێک جار ھەست بە دڵەڕاوکێ دەکات، ئەمەش شتێکی سروشتی و باشە. دڵەڕاوکێ وادەکات ھۆشیار بیت، خۆت ئامادە بکەیت و بتوانێت زاڵ بیت بەسەر ئەو سەختییانەی ڕووبەڕووت دەبنەوە. دڵەڕاوکێ دەتوانێت یارمەتیت بدات بۆ دۆزینەوەی چارەسەری نوێ. کاتێک سەختییەکانت تێپەڕاند، تێبینی ئەوە دەکەیت کە زۆربەی ئەو شتانەی کە سەخت بوون، تێدەپەڕن. ھەموو کەسێک بە بڕی جیاواز دڵەڕاوکێی ھەیە. ھەروەھا ئەو شتانەی کە مرۆڤ دڵەڕاوکەی بۆ ھەیە، لە کەسێکەوە بۆ کەسێکی تر دەگۆڕێت. ئەوەی کە کەسێک دڵەڕاوکەی بۆ ھەبێت، ڕەنگە ھیچ کاریگەرییەکی لەسەر کەسێکی تر نەبێت. ئەگەر دڵەڕاوکێکە زۆر بوو و کاریگەریی زۆری لەسەر ژیانت ھەبوو، ئەوا ڕەنگە پێویستت بە پاڵپشتی و یارمەتی زیات...

زۆر جار لە ژیاندا کاتێک پەیوەندییەکی نزیک کۆتایی دێت، مرۆڤ ھەست بە ناخۆشی دەکات. ئەم پەیوەندییە دەکرێت ھاوسەرگیری، خۆشەویستی، یان دۆستایەتییەکی نزیک بێت. گرنگ نییە ھۆکاری کۆتایی ھاتنەکە چی بووبێت، گرنگ ئەوەیە بزانیت چەندین ڕێگا ھەیە بۆ ئەوەی ھەست بە باشتر بکەیت. قسە لەگەڵ کەسانی تر بکە، ھەروەھا بۆ ماوەیەک داواکارییەکانت لەسەر خۆت کەم بکەرەوە. ئەگەر ھەستت بە ناخۆشی زۆر کرد و زەحمەت بوو لە ژیانی ڕۆژانە بەردەوام بیت، ئەوا سەردانی پزیشک بکە. سەختی سەرەڕای بڕیاری دروست کاتێک پەیوەندییەکی نزیک کۆتایی دێت، زۆر جار ھەست بە سەختی و ناڕەحەتی دەکرێت. ئەمە دەکرێت پەیوەندی خۆشەویستی بێت وەک ھاوسەرگیری یان پەیوەندییەک، ھەروەھا دەکرێت پەیوەندییەکی نزیک بێت لەگەڵ ھاوڕێیەک یان خزمێک، کە بەھۆی ھەر ھۆکارێکەوە پەیوەندیتان پچڕاوە. پەیوەندییەکان ڕەنگە ھەستی پێکەوە بوون، نزیکی و دڵنیاییان بەخشتبیت. ھەروەھا ڕەنگە ئەزموونی سەخت و ناخۆشی تێدابووبێت وەک شەڕ و ڕەتکردنەوە. ڕەنگە قبووڵکردنی کۆتایی ھاتنی پەیوەندییەک زۆر سەخت بێت، تەنانەت ئەگەر مانای زۆری ھەبووبێت، یان زەحمەت بێت قبووڵی بکەیت ئەگەرچی دەزانیت پە...

زۆر جار لە ژیاندا ھەست بە ناخۆشی دەکەین. ئەگەر ھەست بە دڵەڕاوکێ، دڵتەنگی، یان فشاری دەروونی دەکەیت، ئەوا چەندین شت ھەیە کە دەتوانیت خۆت ئەنجامی بدەیت بۆ ئەوەی ھەست بە باشتر بکەیت. پاراستنی ڕەوشتی تەندروست لە خەوتن، خواردن، و چالاکیی جەستەیی دەتوانێت یارمەتیدەر بێت. ھەروەھا ڕەنگە پێویستت بە قسەکردن لەگەڵ کەسێک بێت بۆ ئەوەی ھەست بە باشتر بکەیتەوە. ھەستکردن بە ناخۆشی شتێکی ئاساییە ھەموو کەسێک ھەندێک جار ھەست بە ناخۆشی دەکات. دڵتەنگبوون، ماندووبوون، دڵەڕاوکێ، بێزاربوون، نائومێدبوون، یان تووڕەبوون وەڵامدانەوەی ئاسایین کە زۆربەی جار خۆیان چاک دەبنەوە. ھەستەکان خۆکارن و ناتوانرێت بە ویست کۆنتڕۆڵ بکرێن. ئەوان وەڵامدانەوەن کە لە سروشتێکی زگماکی و ئەوەی کە لە ژیانتدا ڕووی داوە سەرچاوە دەگرن. ھەستەکانت ھەرگیز ھەڵە یان قبووڵنەکراو نین، بەڵکو گرنگن. ھەستە نەرێنییەکان ھەڵە نین ھەستکردن بە ھەستە نەرێنییەکان ھەڵە نییە. ئەوە ھێندەی ھەستکردن بە ھەستە ئەرێنییەکان ڕاستە. ھەستەکانت ڕۆڵی سەرەکی دەگێڕن لەوەی کە چۆن ھەست دەکەیت. دەتوانن وەک ڕێنماییکاری ناوەکی کار بکەن، کە دەتوانێت ئاراستەت بکات...

زۆر جار لە ژیاندا، ھەموومان تووشی قەیران دەبین. قەیران دەتوانێت بە شێوەیەکی لەناکاو ڕووبدات، یان لە ئەنجامی بارودۆخێک بێت کە ماوەیەکی زۆرە بەردەوامە. قەیران ھەمیشە تێدەپەڕێت، تەنانەت ئەگەر کاتی زۆریشی بوێت. ھەندێک جار پێویستت بە پشتیوانی و یارمەتی دەبێت بۆ ئەوەی بتوانیت ھەست و ئەزموونەکانت چارەسەر بکەیت. قەیران چییە؟ ھەموو کەسێک لە ژیانیدا ڕووبەڕووی سەختی دەبێتەوە، ئەمەش بەشێکە لە ژیان. بەڵام ھەندێک جار شتێک ئەوەندە سەخت دەبێت کە تووشی قەیران دەبیت. قەیران وەڵامدانەوەیە بۆ بارودۆخێکی سەخت، وەک لەدەستدانی کەسێک یان شتێک، یان ڕوودانی گۆڕانکارییەک لە ژیاندا. ئەو شێوازەی کە تۆ بەکاری دەھێنیت بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ سەختییەکان، لەم بارودۆخەدا بەس نییە و تووشی قەیران دەبیت. قەیران دەتوانێت ئەوەندە سەخت بێت کە پێویستت بە پشتیوانی بێت بۆ ئەوەی دەست بکەیتەوە بە ھەستکردن بە باشی. ھۆکارەکانی قەیران چەندین ھۆکار ھەن کە دەتوانن ببنە ھۆی قەیران:   ڕووداوە چاوەڕواننەکراوەکان:   وەک ڕووداوی ھاتوچۆ، نەخۆشی، تاوان، لەدەستدانی کار، یان لەدەستدانی کەسێکی ئازیز بە شێوەیەکی لەناکاو. گ...

پەرتووکی "پاش سەرمایە"ی ئیستڤان مێسزارۆس، توێژەرێکی مەزن و ڕەخنەگری کۆمەڵایەتی، یەکێکە لەو پەرتووکانەی کە بە ڕاستەوخۆ ڕووبەڕووی کێشە سەرەکییەکانی سەردەمەکەمان دەبێتەوە. ئەم پەرتووکە لە ساڵی ١٩٩٥ بڵاوکراوەتەوە و تا ئێستاش وەک سەرچاوەیەکی گرنگ بۆ ئەو کەسانە مایەوە کە بڕوایان بە پێویستییەتی گۆڕانکارییەکی ڕادیکاڵ لە سیستەمی کاپیتاڵیستی هەیە. مێسزارۆس لێرەدا هەوڵدەدات تێڕوانینێکی نوێ بەرەو دیاریکردنی ڕێگایەکی ڕزگاری دژ بە کاپیتاڵیزم پێشکەش بکات. بەڵام ئایا ئەم پڕۆژەیە سەرکەوتووە؟ ڕەخنە بە کاپیتاڵیزم و شکستی شۆڕشە سۆسیالیستییەکان مێسزارۆس جەخت لەسەر پێویستی بە گۆڕانکارییەکی بنەڕەتی لە سیستەمی کاپیتاڵیستی ئێستا دادەنێت. بەگوێرەی ئەو، کاپیتاڵیزم لە قەیرانیەکی درێژخایەن و نەخوازراودایە کە تەنها بە هەڵوەشاندنەوەی خاوەنەکانی سەرمایە چارەسەر ناکرێت، بەڵکو پێویستە خۆی سەرمایە وەک فۆرمێکی کۆمەڵایەتی ڕیشەکێشی بکرێت. ئەو باس لەوە دەکات کە هەوڵە شۆڕشگێڕانەکانی ڕابردوو (وەک یەکێتی سۆڤیەت) تەنها لە ڕووی سیاسییەوە سەرکەوتوو بوون، بەڵام نەیانتوانیوە سەرمایە وەک سیستەمێکی کۆنترۆڵکەری کۆمەڵایەتی بس...

ئەلێرژیاى شیرى گا یەکێکە لە ئەلێرژىەکانى زۆر باو لە منداڵانى خوارى سێ ساڵیدا. لە کوردستاندا, زانىارییەکان دەربارەى ئەم بابەتە کەمە و زۆربەی دایک و باوکەکان نازانن کە منداڵەکانیان دەکرێت ئەلێرژىیان هەبێت بۆ شیرى گا. ئەلێرژیاى شیرى گا چىيە؟ ئەلێرژياى شيرى گا بەوە دەگوترێت کە لەشى منداڵەکە بەرامبەر پڕۆتینى شیرى گا کاردانەوەیەکى نائاسایی نیشان دەدات. ئەمەش دەبێتە هۆى دروستبوونى نیشانەکانى جیاوز، وەک: خورانى سک، ڕیشاڵ، یان ئیسەڵ هەوکردنى پێست (ئێکزیما) یان سووربوونەوە ئاسانى هەناسەدان یان خێرا خەبەربوون لە کوردستاندا، شیرى گا و بەرهەمەکانی (وەک پەنیر، ماست، و کرێم) بە شێوەیەکى بەرفراوان بەکاردەهێنرێن. بۆیە، گەر منداڵێک ئەلێرژىى هەبێت، پێویستە خێزانەکە ئاگادار بێت و بەرنامەى خواردنى منداڵ بگۆڕێت. جۆرەکانی ئەلێرژیاى شیرى گا ١. ئەلێرژياى خێرا (IgE-mediated): نیشانەکان لە ماوەی یەک کاتژمێردا دەردەکەون و دەکرێت قورس بن، وەک هەوکردنى ڕاستەوخۆى پێست یان ئاسانى هەناسەدان. ٢. ئەلێرژياى هێواش (Non-IgE-mediated): نیشانەکان دوای چەند کاتژمێر یان ڕۆژێک دەردەکەون، وەک درێژخایەنى ئیسەڵ یان کێشە لە گەشەکرد...